Destana Egîdekî 2

Çaven wê yen reş mîna çaven xezalan vekirî
Deve wê bi ken bû
Pore wê belavbûyî , stuye wê gola xwînê bû
Wî sere wê danî ser çoga xwe
Pişta xwe vekir, li stuye wê bada
Bi destan pore wê mist da
Bîstekê, bedeng çave wî li ser çaven xezalan ma
Çend dilop hestir ji çaven wî ber bi jêr bû
U ew giriya
Di bin barana gulan de ew giriya
Şev diçu
Sterk diçû , heyv diçu
Xewna azadiye, heviya felatê diçu
Hizr u bîr , serpêhatî 0 jiyaneke ciwan diçu
“Xwedeyo…
Ji berbanga Kurdistan xweştir
Ji rojeke nu ya welatê min geştir çi heye!”
“Em diçin”
“Em diçin, le kîdikare re li berbangen welatê min bigire
Kî dikare roja nu li welatê min qedexe bike?
” “Em diçin
Em diçin, le mîna ku bav u kalan dikirin Ji ve roja nu re xêrhatin
Ji ve berbanga welatê min re stran u gotin divê”
Wext, wexta strane welatê neçar bû
di berbanga sibe de, li sere çiyan
Alana denge egîdekî xort bû
“Lê lê daye…
Lê dayê, sere sibe ye, sibeyeke xweş e
Ve sere sibe bayekî sar e, li min serma ye le daye…”
ax le daye
Denge top u cebirxanan li ser sînga mine
Le dayê, ve sibe çarnikare,ax lê lê dayê
ax lê lê lê daye
Hevale Eziz
“Edî tu çare tune, mirin 0 çuyin li ber me ye
Eger em teslîm bin ji, qedera me mirin e
Em jî li ser riya kerwana şehîda ne
Em hevudu hembez bikin,
Heqê xwe ji hev re helal bikin
Wext nîn e, berî ku guieyek were
Em ber bi gule herin
Nav bedengiyeke kur de
Wan tifingen xwe dane alî, rextên xwe ji xwe kirin
Defter û kaxizen xwe, cil u bergen xwe li ser hev danîn
U li agire wan niherîn
Her yekî du bombe,her bombayek li aliyekî navtengan
Bi xwe ve giredan 0 disan li hev niherîn
Wext hatibû;wext,wexta çuyine bû
Ba bû
Seqema serê sibê bû
Her der spî, her der gewher bû
Her der roni, her der muqedes bû
Jiyana xort, rojên bihurî bi bîra wi hatibu…
Zaroktî, mala mezin, koşka jor
Kuçe û kolanen teng, bîren kur
Bax u rez, av u çem, gund û zozan
Tirî u hejîrên bavu kalan
Keskesora barana biharan
Denge kahr û berxan
Govend bû
Jı rojên bihurî govend bi bîre hatibu
Dawet u dîlan li dar bû
Dinya mîna mehfureke rengîn a kurdî xweş
Mîna destaneke kevnar geş bû
Ew li sere gowendê bû
Coş li ser dil ken li ser ru
Ew govenkêşê dîlanê bû
Xwendin u dibistan dîsan xwendin u dibistan salen
unîwersîtê
Ev hemû, ev hemu niha li bîre wi bû
Bîr bûbu kevokeka,bi firê ketibu
Dinya çiqas xweş, çiqas bedew bû
Kirase sipî çiqas li ve axa welatê kurdan hatibu
Be çek, bê pûsat,bê kiras 0 be veger
Lı ber çaven wi leylana berfa spî
Li ser dile wî gurmina denge şehîdan
Ma kî u kî li ser ve axê şehîd neketibu
U axa rehmete maç nekiribu…
Dinya çiqas xweş, çixas bedew bû
Kirase spî çiqas li ve axa welatê kurdan hatibu
Wî deste xwe bir ber eniya xwe u ji bo cara dawîn
Li dora xwe niherî
Li dûr, li dur reşahiya eskeran…
Li dûr, li dur teyrekî mezin î spî li firê bû
Bi basken spî, ji aliyen çiyan ber bi geliyan
Li şahîdiya wê roja nu bû
Baskên wî vekirî, çeperast, teyr bi ageh li fire bû
Ma jiyan ne mîna fira vî teyrî bû?
Ma jiyan ne fireke kurt û xweş li dinyayeke kambax bû?
Bîr dîsan li firê bû, hemu jiyan li bîre
Mal u malbat, xwîşk u bira
Ap u birazî, xal û xwarzî
Yek bi yek niha li ber çaven wî bû
Diya pîr a porspî li wir, li keleka wî bû
Ma wî her u her ji diya pîr a porspî re weha negotibû;
“Daye ez bî qurbanê
Ez berxê te, çavreşe bave xwe me
Iro jiyan e, sibe mirin e, mirin li ser sere me hemûyan e
Leledaye…
Eger te rojek xebera mirine bihîste
Tu bizanibe; min ruye xwe reş nekiriye
Berxê te, çavreşe we, Reşoye bavo şehîde weletê me ye…”
Ba, azman, herd, stêrk, roj, ewr, baran, derd, gul,
dawet, evîn, dayik, zarok, ken, girî, heval, rext, stran,
xew, tarî, bahar, av, çiya, gelî, çem, hêjîr, berû, çav,
dev, por, evîn, dayık, xwîşk, bira, gund, heval, zozan, dinya, evîn, hevî,
dinya, evîn, dayik, hevî, dinya, hêvî evîn…

جوان هاجۆ - (1998)  دەستانا ئەگیدەکی
دەستانا ئەگیدەکی 2

چاڤەن وێ یەن رەش مینا چاڤەن خەزالان ڤەکری
دەڤە وێ ب کەن بوو
پۆرە وێ بەلاڤبوویی , ستویە وێ گۆلا خوینێ بوو
وی سەرە وێ دانی سەر چۆگا خوە
پشتا خوە ڤەکر, ل ستویە وێ بادا
ب دەستان پۆرە وێ مست دا
بیستەکێ, بەدەنگ چاڤە وی ل سەر چاڤەن خەزالان ما
چەند دلۆپ هەستر ژ چاڤەن وی بەر ب ژێر بوو
و ئەو گریا
د بن بارانا گولان دە ئەو گریا
شەڤ دچو
ستەرک دچوو , هەیڤ دچو
خەونا آزادیە, هەڤیا فەلاتێ دچو
هزر و بیر , سەرپێهاتی 0 ژیانەکە جوان دچو
“خوەدەیۆ…
ژ بەربانگا کوردستان خوەشتر
ژ رۆژەکە نو یا وەلاتێ من گەشتر چ هەیە!”
“ەم دچن”
“ەم دچن, لە کیدکارە رە ل بەربانگەن وەلاتێ من بگرە
کی دکارە رۆژا نو ل وەلاتێ من قەدەخە بکە؟
” “ەم دچن
ئەم دچن, لە مینا کو باڤ و کالان دکرن ژ ڤە رۆژا نو رە خێرهاتن
ژ ڤە بەربانگا وەلاتێ من رە ستران و گۆتن دڤێ”
وەخت, وەختا سترانە وەلاتێ نەچار بوو
د بەربانگا سبە دە, ل سەرە چیان
آلانا دەنگە ئەگیدەکی خۆرت بوو
“لێ لێ دایە…
لێ دایێ, سەرە سبە یە, سبەیەکە خوەش ئە
ڤە سەرە سبە بایەکی سار ئە, ل من سەرما یە لە دایە…”
آخ لە دایە
دەنگە تۆپ و جەبرخانان ل سەر سینگا منە
لە دایێ, ڤە سبە چارنکارە,اخ لێ لێ دایێ
آخ لێ لێ لێ دایە
هەڤالە ئەزز
“ەدی تو چارە تونە, مرن 0 چوین ل بەر مە یە
ئەگەر ئەم تەسلیم بن ژ, قەدەرا مە مرن ئە
ئەم ژی ل سەر ریا کەروانا شەهیدا نە
ئەم هەڤودو هەمبەز بکن,
هەقێ خوە ژ هەڤ رە هەلال بکن
وەخت نین ئە, بەری کو گوەیەک وەرە
ئەم بەر ب گولە هەرن
ناڤ بەدەنگیەکە کور دە
وان تفنگەن خوە دانە آلی, رەختێن خوە ژ خوە کرن
دەفتەر وو کاخزەن خوە, جل و بەرگەن خوە ل سەر هەڤ دانین
و ل آگرە وان نهەرین
هەر یەکی دو بۆمبە,هەر بۆمبایەک ل آلیەکی ناڤتەنگان
ب خوە ڤە گرەدان 0 دسان ل هەڤ نهەرین
وەخت هاتبوو;وەخت,وەختا چوینە بوو
با بوو
سەقەما سەرێ سبێ بوو
هەر دەر سپی, هەر دەر گەوهەر بوو
هەر دەر رۆن, هەر دەر موقەدەس بوو
ژیانا خۆرت, رۆژێن بهوری ب بیرا و هاتبو…
زارۆکتی, مالا مەزن, کۆشکا ژۆر
کوچە وو کۆلانەن تەنگ, بیرەن کور
باخ و رەز, آڤ و چەم, گوند وو زۆزان
تری و هەژیرێن باڤو کالان
کەسکەسۆرا بارانا بهاران
دەنگە کاهر وو بەرخان
گۆڤەند بوو
ژı رۆژێن بهوری گۆڤەند ب بیرە هاتبو
داوەت و دیلان ل دار بوو
دنیا مینا مەهفورەکە رەنگین آ کوردی خوەش
مینا دەستانەکە کەڤنار گەش بوو
ئەو ل سەرە گۆوەندێ بوو
جۆش ل سەر دل کەن ل سەر رو
ئەو گۆڤەنکێشێ دیلانێ بوو
خوەندن و دبستان دیسان خوەندن و دبستان سالەن
ونیوەرسیتێ
ئەڤ هەموو, ئەڤ هەمو نها ل بیرە و بوو
بیر بووبو کەڤۆکەکا,ب فرێ کەتبو
دنیا چقاس خوەش, چقاس بەدەو بوو
کراسە سپی چقاس ل ڤە آخا وەلاتێ کوردان هاتبو
بە چەک, بێ پووسات,بێ کراس 0 بە ڤەگەر
لı بەر چاڤەن و لەیلانا بەرفا سپی
ل سەر دلە وی گورمنا دەنگە شەهیدان
ما کی و کی ل سەر ڤە آخێ شەهید نەکەتبو
و آخا رەهمەتە ماچ نەکربو…
دنیا چقاس خوەش, چخاس بەدەو بوو
کراسە سپی چقاس ل ڤە آخا وەلاتێ کوردان هاتبو
وی دەستە خوە بر بەر ئەنیا خوە و ژ بۆ جارا داوین
ل دۆرا خوە نهەری
ل دوور, ل دور رەشاهیا ئەسکەران…
ل دوور, ل دور تەیرەکی مەزن ئی سپی ل فرێ بوو
ب باسکەن سپی, ژ آلیەن چیان بەر ب گەلیان
ل شاهیدیا وێ رۆژا نو بوو
باسکێن وی ڤەکری, چەپەراست, تەیر ب آگەه ل فرە بوو
ما ژیان نە مینا فرا ڤی تەیری بوو؟
ما ژیان نە فرەکە کورت وو خوەش ل دنیایەکە کامباخ بوو؟
بیر دیسان ل فرێ بوو, هەمو ژیان ل بیرە
مال و مالبات, خویشک و برا
آپ و برازی, خال وو خوارزی
یەک ب یەک نها ل بەر چاڤەن وی بوو
دیا پیر آ پۆرسپی ل ور, ل کەلەکا وی بوو
ما وی هەر و هەر ژ دیا پیر آ پۆرسپی رە وەها نەگۆتبوو;
“دایە ئەز بی قوربانێ
ئەز بەرخێ تە, چاڤرەشە باڤە خوە مە
رۆ ژیان ئە, سبە مرن ئە, مرن ل سەر سەرە مە هەموویان ئە
لەلەدایە…
ئەگەر تە رۆژەک خەبەرا مرنە بهیستە
تو بزانبە; من رویە خوە رەش نەکریە
بەرخێ تە, چاڤرەشە وە, رەشۆیە باڤۆ شەهیدە وەلەتێ مە یە…”
با, آزمان, هەرد, ستێرک, رۆژ, ئەور, باران, دەرد, گول,
داوەت, ئەڤین, دایک, زارۆک, کەن, گری, هەڤال, رەخت, ستران,
خەو, تاری, باهار, آڤ, چیا, گەلی, چەم, هێژیر, بەروو, چاڤ,
دەڤ, پۆر, ئەڤین, دایıک, خویشک, برا, گوند, هەڤال, زۆزان, دنیا, ئەڤین, هەڤی,
دنیا, ئەڤین, دایک, هەڤی, دنیا, هێڤی ئەڤین…
Hatiye anîn ji : ciwan-haco.net